Η αντοχή στη ματαίωση είναι μία δεξιότητα που είναι απαραίτητο το παιδί να αρχίσει να διδάσκεται, γιατί μέσα από αυτή τη δεξιότητα το παιδί μαθαίνει πώς να αναβάλει την ικανοποίηση των επιθυμιών του, πώς να δέχεται και να αντιδρά στην απαγόρευση και, εν τέλει, να ρυθμίζει τα συναισθήματά του.

Έτσι, όταν το παιδί αντέχει το γεγονός ότι οι επιθυμίες του δεν είναι δυνατόν να ικανοποιούνται πάντα και ότι οι επιθυμίες του πολλές φορές έρχονται σε σύγκρουση με την πραγματικότητα και τους άλλους γύρω του, μαθαίνει τα προσωπικά του όρια αλλά και τα όρια των άλλων.

Με αυτόν τον τρόπο του δίνεται η ευκαιρία να συνειδητοποιήσει και να κατανοήσει ότι δεν έχει πάντα εκείνο τον έλεγχο αλλά και ότι παράλληλα ελέγχεται από το περιβάλλον του (π.χ. τους γονείς του, τα αδέρφια του).

Τη σταδιακή αυτή εξοικείωση με τη ματαίωση το παιδί θα την υιοθετήσει αργότερα και στο σχολικό του περιβάλλον. Επομένως, όταν το παιδί μπορεί και ανέχεται τη ματαίωση των επιθυμιών του, τότε είναι λιγότερο απαιτητικό και περισσότερο συνεργάσιμο και υπομονετικό. 

Kαλό είναι οι γονείς να εισάγουν σταδιακά την έννοια της ματαίωσης από τους 12 μήνες ζωής του παιδιού και μετά:

• Ένα πρώτο βήμα είναι η θέσπιση και η εδραίωση ορίων από την πλευρά των γονιών (π.χ. Θα παίξεις μία ώρα στον υπολογιστή). Είναι ιδιαίτερης σημασίας τα όρια να εφαρμόζονται με συνέπεια και σταθερότητα και από τους δύο γονείς, ώστε να μη δημιουργούν σύγχυση στο παιδί αναφορικά με το τι αναμένεται από εκείνο.
• Είναι σημαντικό ακόμη, οι γονείς να διερευνούν κάθε φορά την επιθυμία του παιδιού και βάσει της φύσης της και του αναπτυξιακού επιπέδου του παιδιού, να αποφασίσουν αν θα την ικανοποιήσουν ή όχι.
• Όταν επιλέξουν ότι δε θα ικανοποιήσουν την επιθυμία του παιδιού καλό είναι πρώτα να την αναγνωρίσουν και να την αντιμετωπίσουν με ενσυναίσθηση (π.χ. Όντως δεν είναι ωραίο να χάνει κανείς στο παιχνίδι και βλέπω ότι έχεις αναστατωθεί πολύ. Δε με πειράζει που μου έχεις θυμώσει γιατί έτσι είναι τα παιχνίδια, κάποιος κερδίζει και κάποιος χάνει).
• Μία άλλη λύση, όταν το παιδί χρειάζεται να περιμένει για την ικανοποίηση της επιθυμίας του (π.χ. να φάει), και χρειάζεται να είναι υπομονετικό, είναι ο γονιός να μπορεί να περιγράφει τα βήματα που κάνει στα πλαίσια της εκπλήρωσης του αιτήματος του παιδιού (π.χ. Πεινάς πολύ! Λοιπόν, τώρα θα βάλω το νερό να βράσει, θα στρώσω το τραπεζομάντηλο κλπ..). Επομένως, το παιδί εξασκείται στην αναμονή και παράλληλα ο γονιός το πληροφορεί ότι δεν έχει αγνοήσει την επιθυμία του και ότι προσπαθεί να την ικανοποιήσει ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο την υπομονή που δείχνει το παιδί.
• Οι συμβιβασμοί αποτελούν μία άλλη λύση που ενισχύει την αντοχή του παιδιού στη ματαίωση. Γονείς και παιδί, κάνουν μία συμφωνία κατά την οποία το αρχικό αίτημα του παιδιού έρχεται σε συμφωνία με τα «θέλω» των γονιών (π.χ. Μπορείς να παίξεις με τους φίλους σου αν έχεις τελειώσει πρώτα με τα μαθήματά σου.) 

Τα βήματα αυτά λοιπόν, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διαδικασία για να μάθει το παιδί να ελέγχει τις επιθυμίες του και να δέχεται την άρνηση της ικανοποίησής τους.

Έτσι, το παιδί αναπτύσσει μία εσωτερική φωνή που το βοηθά να αντιμετωπίζει και να διαχειρίζεται τις ματαιώσεις στη ζωή του.

Μπορεί να πει κανείς ότι, η αντοχή στην ήττα για παράδειγμα σε ένα παιχνίδι αποτελεί ένα γερό θεμέλιο για την ανοχή σε ματαιώσεις στην ενήλικη ζωή, μια ικανότητα απαραίτητη τόσο σε ατομικό όσο και σε διαπροσωπικό επίπεδο.

Αν σας άρεσε αυτό το άρθρο διαβάστε επίσης

Όρια στη συμπεριφορά των παιδιών

πηγή:psychologynow